Phân tích trên được đưa ra tại Báo cáo chiến lược vĩ mô và thị trường 9 tháng đầu năm 2019 vừa được Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) công bố.

Dự báo mức mất giá của VND cho cả năm 2019 sẽ dưới 2%

Theo BVSC, quý III/2019 chứng kiến diễn biến trái chiều giữa tỷ giá trung tâm và tỷ giá giao dịch thực tế tại các ngân hàng thương mại (NHTM). Theo đó, tính đến cuối tháng 9, tỷ giá trung tâm có mức tăng 1,5% trong khi tỷ giá giao dịch thực tế tại các NHTM gần như không thay đổi so với cuối năm 2018.

Đáng lưu ý, những lo ngại về việc VND sẽ giảm giá mạnh theo đà lao dốc của đồng NDT so với USD trên thị trường thế giới (hơn 4%) trên thực tế đã không diễn ra. Trong khi đó, hầu hết các đồng tiền tại các nước mới nổi ở châu Á đều giảm giá mạnh so với USD.

Dựa vào mẫu theo dõi của BVSC, tính từ đầu năm 2019 đến nay, giảm giá mạnh nhất trong số các đồng tiền của các nước mới nổi là đồng Won của Hàn Quốc (-7,8%), tiếp đến là CNY của Trung Quốc (-4,2%), Rupee của Ấn Độ (-2,4%)…

Theo BVSC, có hai nguyên nhân chính giúp VND trụ vững, không bị mất giá theo NDT. Thứ nhất là cán cân thương mại của Việt Nam đã quay trở lại trạng thái xuất siêu mạnh trong quý III (đạt 4,28 tỷ USD), giúp tăng nguồn cung ngoại tệ trên thị trường.

Thứ hai, mặc dù xuất hiện sức ép phải giảm giá VND nhằm hỗ trợ cho xuất khẩu khi NDT giảm giá nhưng rủi ro Việt Nam bị chính phủ Mỹ đưa vào danh sách thao túng tiền tệ đã khiến việc bơm tiền Đồng, mua ngoại tệ của NHNN diễn ra thận trọng hơn.

“Trong 3 tháng cuối năm, VND nhiều khả năng sẽ giảm giá trở lại so với USD do cán cân thương mại có thể sẽ giảm bớt xuất siêu trong quý cuối năm và diễn biến khó lường của xung đột thương mại Mỹ-Trung. Tuy nhiên, sức ép giảm giá VND được nhận định chung là không lớn. Về tổng thể, mức mất giá của VND cho cả năm 2019 sẽ dưới 2%”, BVSC dự báo.

Mặt bằng lãi suất sẽ không tăng mạnh

Cũng theo báo cáo của BVSC, khác với diễn biến khá bình lặng trong 2 quý đầu năm, thanh khoản hệ thống ngân hàng trong quý III có biến động rất mạnh. Cụ thể, trong 2 tuần cuối tháng 8, lãi suất liên ngân hàng đã có lúc tăng lên mức 4,8 – 5%/tháng.

Tuy nhiên, bắt đầu từ tháng 9, thanh khoản hệ thống đã có dấu hiệu hạ nhiệt rõ rệt, đặc biệt trong tuần cuối tháng 9 khi lãi suất các kỳ hạn lùi về dưới mức 2%/năm.

Theo đánh giá của BVSC, việc thanh khoản dồi dào trở lại trong những tuần gần đây xuất phát từ hai nguyên nhân chính. Thứ nhất là động thái cắt giảm một loạt các loại lãi suất điều hành của ngân hàng Nhà nước (NHNN) ngày 13/09/2019. Theo đó, lãi suất cho vay tái chiết khấu, tái cấp vốn, lãi suất cho vay OMO và lãi suất tín phiếu đều được giảm 0,25%. Những loại lãi suất này hầu hết đều có tác động lớn tới thanh khoản ngắn hạn của các ngân hàng do liên quan đến nghiệp vụ bơm/hút vốn thường xuyên của NHNN qua thị trường mở hoặc các tình huống NHTM tìm đến vay vốn tại NHNN với tư cách là người cho vay cuối cùng.

Thứ hai là, động thái mua vào ngoại tệ của NHNN đã giúp đẩy một lượng lớn tiền Đồng ra thị trường, qua đó giúp thanh khoản hệ thống dồi dào. Theo NHNN, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện đã đạt 70 tỷ USD, tăng 10 tỷ USD so với 1 năm trước, đồng thời là mức cao nhất trong lịch sử.

Về mặt bằng lãi suất huy động tăng nhẹ, báo cáo của BVSC cũng cho biết, trên thị trường, kể từ giữa tháng 8 đã xuất hiện một cuộc đua lãi suất huy động trong nhóm các NHTM cổ phần có quy mô vừa và nhỏ. Mức lãi suất cho các kỳ hạn dài (trên 6 tháng) đã được đẩy lên mức cao nhất 8,5 – 8,7%/năm.

BVSC cho biết, việc NHNN cắt giảm lãi suất điều hành vào giữa tháng 9 về cơ bản là theo xu hướng chung của NHTW các nước trên thế giới trong bối cảnh rủi ro kinh tế toàn cầu suy giảm ngày càng tăng.

Mặc dù vậy, BVSC cho rằng việc giảm lãi suất điều hành sẽ có tác dụng định hướng, “neo giữ” kỳ vọng khiến mặt bằng lãi suất huy động nói riêng và mặt bằng lãi suất cho vay nói chung sẽ ổn định và khó tăng mạnh thêm trong thời gian tới.

Nguồn -TT