Ông Donald Trump sẽ có ngày đầu tiên tại Nhà Trắng cực kỳ bận rộn nếu muốn thực hiện những chiến dịch và thay đổi mình đã hứa để hủy bỏ những chính sách trong nhiệm kỳ tổng thống 8 năm của ông Obama.

Một số sắc lệnh hay chỉ đạo trong số này có thể bị đảo ngược chỉ bằng một chữ ký. Các chính sách khác sẽ mất vài tháng hoặc lâu hơn để bị bãi bỏ.

Ông Trump đã vạch ra nhiều hoạt động muốn làm trong những giờ đồng hồ đầu tiên làm tổng thống, tuy nhiên các chuyên gia chia sẻ với hãng tin AFP rằng hiệu quả các hoạt động của vị tỷ phú 70 tuổi sẽ khá hạn chế bởi văn phòng điều hành của tổng thống chỉ là một nhánh trong chính phủ bao gồm cả Quốc hôi và tòa án.

“Ông ấy không thể cứ bước vào và làm mọi thứ mình muốn vào ngày đầu tiên,” luật sư nhập cư David Leopold chia sẻ với AFP. “Trong một nền dân chủ, không có ai là giám đốc điều hành.”

Một số lời hứa của ông Trump là những thông điệp chính trị khó có thể xảy ra, như đề xuất sửa đổi hiến pháp áp đặt các giới hạn nhiệm kỳ Quốc hội.

Những đề xuất khác, như lời thề “hủy bỏ mọi hoạt động, biên bản và sắc lệnh không theo hiến pháp do tổng thống Obama ban hành” trong ngày đầu nhậm chức của ông sẽ phá vỡ truyền thống một cách mạnh mẽ.

Dưới đây là một số điểm nổi bật trong kế hoạch ngày đầu nhậm chức của ông.

Y tế

Ông Trump đã cam kết với các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa trong Quốc hội là sẽ giới thiệu luật mới để “bãi bỏ và thay thế” Obamacare, và đội ngũ của ông nhấn mạnh ông sẽ lập tức ký các mệnh lệnh hành pháp liên quan đến việc tháo dỡ Obamacare.

Ông có thể thực hiện công việc này trên hai mặt trận: cho phép người dân duy trì các kế hoạch có thể không được thừa nhận theo Đạo luật chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng, và bãi bỏ những hình phạt cho những cá nhân không có bảo hiểm.

Ông Trump mới đây cho biết ông hy vọng sẽ thấy Quốc hội hành động để bãi bỏ và thay thế Obamacare “một cách đồng thời,” mặc dù các nghị sỹ đảng Cộng hòa vẫn chưa tiết lộ phương án thay thế của họ.

Nhập cư

Trong chiến dịch này, ông Trump rất hăm hở ra lệnh trục xuất những tội phạm bị kết án đang sống tại Mỹ một cách bất hợp pháp với số lượng theo ông là lên đến hơn 2 triệu.

“Ngày đầu tiên, trong giờ đầu tiên làm tổng thống của tôi, những người đó sẽ phải ra đi”, ông từng tuyên bố với những người ủng hộ ở Arizona hồi tháng Tám.

Tuy nhiên Leopold cho biết các quá trình đó đã được thực hiện: Chính quyền của ông Obama đã coi việc trục xuất tội phạm là một ưu tiên hàng đầu.

Thêm vào đó, tổng thống “không có quyền ra lệnh trục xuất bất cứ ai,” Leopold nhấn mạnh.

Ông Trump đã thề sẽ đề ra đạo luật mới trong ngày đầu tiên nhận nhiệm sở, theo đó tài trợ cho việc xây dựng “bức tường lớn” tại biên giới giữa Mỹ và Mexico.

Ông có thể lập tức đình chỉ chương trình tiếp nhận người nhập cư Syria, và đã cam kết ra lệnh đình chỉ nhập cư “từ những khu vực có nhiều khủng bố mà việc rà soát không thể được thực hiện một cách an toàn.”

Một động thái gây tranh cãi khác được ông ủng hộ là bãi bỏ chương trình DACA mà ông Obama thiết lập năm 2012, cho phép hơn 750.000 người nhập cư không có giấy tờ đến Mỹ khi còn là trẻ nhỏ được tiếp tục sống và làm việc tại đây mà không cần sợ bị trục xuất.

“Trump có thể đảo ngược điều đó chỉ bằng một chữ ký,” Leopold cho biết.

Môi trường, năng lượng

Ông Trump không giấu giếm ý định chấm dứt cái mà ông coi là sự xâm phạm của Cơ quan bảo vệ môi trường vào nền công nghiệp Hoa Kỳ, bao gồm Kế hoạch năng lượng sạch của ông Obama yêu cầu các nhà máy năng lượng cắt giảm lượng khí thải cacbon.

Phó Tổng thống đắc cử Mike Pence từng nói ông Trump sẽ “chấm dứt cuộc chiến than đá vào ngày đầu tiên nhậm chức.”

Ông Trump đã cam kết bãi bỏ các lệnh ngừng cho thuê khai thác than đá và mở cửa các vùng đất liên bang cho hoạt động khoan thăm dò và khai thác nhằm tiếp cận một khối lượng lớn dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá và uranium.

Ông cũng bày tỏ ý định sẽ phê duyệt dự án đường ống dẫn dầu Keystone XL kết nối Canada với các nhà máy lọc dầu ở Gulf Coast, dự án mà chính quyền Obama đã không thông qua.

Ông Trump cũng cam kết sẽ hủy bỏ ngay lập tức “hàng tỷ USD chi trả cho các chương trình biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc” và sử dụng số tiền đó để cải thiện cơ sở hạ tầng môi trường.

Thương mại, chính phủ

Bất chấp truyền thống tự do thương mại lâu đời của chính đảng mình, ông Trump cho biết trong ngày đầu tiên làm tổng thống, ông sẽ tuyên bố rằng nước Mỹ sẽ rút khỏi hoặc đàm phán lại hai hiệp định thương mại lớn là Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương – một thỏa thuận giữa 12 quốc gia hiện chưa có hiệu lực, và Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ với Canada và Mexico.

Ông thề sẽ ngay lập tức yêu cầu Bộ trưởng ngân khố liệt Trung Quốc vào danh sách “thao túng tiền tệ”, một động thái mà các nhà quan sát cảnh báo là sẽ châm ngòi cho một cuộc trả đũa từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Như một cách để “tát cạn đầm lầy” – cụm từ cửa miệng ông dùng để ví von chuyện chấn chỉnh lại Washington, Trump từng nói ông sẽ ban hành sắc lệnh kéo dài 5 năm cấm những người từng hoạt động chính trị trở thành nhà vận động hành lang sau khi rời bộ máy chính quyền. Ông cũng sẽ hạn chế việc tuyển dụng các nhân viên liên bang./.