– Chiều 2/6 tại Hà Nội, Văn phòng Chính phủ tổ chức buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5 dưới sự chủ trì của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Người phát ngôn của Chính phủ Mai Tiến Dũng.
Buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2018 diễn ra vào chiều 2/6 tại Hà Nội. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Buổi họp báo có sự tham dự của đại diện lãnh đạo nhiều bộ, ngành liên quan và đông đảo phóng viên các cơ quan báo chí.
Thông báo về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2018 do Thủ tướng Xuân Phúc chủ trì, diễn ra cùng ngày tại Trụ sở Chính phủ, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết phiên họp diễn ra trong bối cảnh chúng ta đã đi qua gần 1/2 chặng đường của năm 2018 và trong quý I tăng trưởng GDP đã đạt 7,38%, cao nhất trong 10 năm qua.
Tại phiên họp, Chính phủ cho rằng, kinh tế-xã hội nước ta tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2018 tiếp tục chuyển biến tích cực trên nhiều lĩnh vực. Đáng chú ý, nhiều địa phương đã năng nổ, chủ động tìm ra nhiều giải pháp, cách làm hay; có thể nói đã hình thành một không khí thi đua tăng trưởng, phát triển mới trên cả nước.
Hầu hết các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp đều có kết quả tăng so với cùng kỳ: Sản lượng và năng suất lúa Đông xuân tăng, nhiều cây ăn quả và cây công nghiệp có sản lượng tăng khá; chăn nuôi bò, gia cầm tăng lần lượt là 3,0% và 6,9%; sản lượng thủy sản tăng 6,1%; rừng trồng được chăm sóc, được giao khoán bảo vệ và sản lượng khai thác gỗ đều tăng (tăng 2,6%, 11% và 3,2%); các xã và huyện đạt chuẩn nông thôn mới tăng nhanh (52 huyện và 3.346 xã đạt chuẩn nông thôn mới); Không có dịch bệnh trên địa bàn cả nước.
CPI bình quân năm tháng đầu năm 2018 so với cùng kỳ năm trước tăng 3,01%; chỉ số sản xuất công nghiệp IIP tăng 9,7% (cùng kỳ tăng 6,6%). Ngành chế biến, chế tạo tiếp tục tăng trưởng cao 11,8%.
Sức cầu trong nước cải thiện mạnh mẽ, tiêu dùng nội địa tích cực. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ 5 tháng đầu năm 2018 tiếp tục đạt khá, tăng 10,1% so với cùng kỳ.
Xuất khẩu tiếp tục tăng mạnh (ước đạt 93,1 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ). Cả nước xuất siêu khoảng 3,4 tỷ USD, chiếm gần 3,6% kim ngạch xuất khẩu.
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tăng khá đạt 6,75 tỷ USD, tăng 9,8% so với cùng kỳ. Góp vốn và mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 2,75 tỷ USD, tăng 53,5% so với cùng kỳ.
Khu vực kinh tế tư nhân phát triển tích cực. 5 tháng, có gần 53.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký bổ sung khoảng 1,4 triệu tỉ đồng.
Khách du lịch đạt trên 6,71 triệu lượt khách trong 5 tháng, tăng 27,6% so với cùng kỳ.
Những kết quả đạt được thể hiện nỗ lực, cố gắng lớn của các ngành, các cấp, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước. Các tổ chức quốc tế cũng đánh giá cao triển vọng của Việt Nam. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) đạt 53,9 điểm, cao nhất trong khu vực ASEAN. Trên cơ sở ổn định kinh tế vĩ mô, Tổ chức đánh giá tín dụng Fitch dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,7% trong năm 2018, nhờ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục tăng, sản xuất tiếp tục khởi sắc và tiêu dùng cá nhân tăng mạnh. Fitch đánh giá Việt Nam sẽ tiếp tục là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương và trong số các nước có cùng mức xếp hạng “BB”. Fitch cải thiện xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam chủ yếu là do Chính phủ Việt Nam đã thực hiện tốt cam kết kiềm chế nợ công và cải cách doanh nghiệp nhà nước.
Tuy nhiên, tình hình kinh tế-xã hội vẫn còn không ít hạn chế yếu kém và khó khăn thách thức, cần tập trung giải quyết; thảo luận, bàn kỹ để đưa ra biện pháp, đối sách cụ thể.
Thứ nhất, mặc dù nền kinh tế nhìn chung có dấu hiệu khởi sắc, phục hồi nhưng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,55% so với tháng trước, mức tăng cao nhất trong 6 năm trở lại đây (do tăng giá giao thông 1,72%, dịch vụ ăn uống 0,88%), tăng 3,86% so với cùng kỳ năm trước, tăng 1,61% so với tháng 12 năm trước.
Thứ hai, tình hình sản xuất nông nghiệp vẫn gặp khó khăn (tôm thẻ chân trắng giảm giá mạnh do cung vượt cầu; nhiều mặt hàng nông sản giá ở mức thấp phải giải cứu), hàng hóa chủ yếu xuất khẩu tiểu ngạch có rất nhiều rủi ro.
Thứ ba, mặc dù sản xuất ngành công nghiệp đạt mức cao, nhưng ngành chế biến, chế tạo có xu hướng tăng chậm lại (2 tháng đầu năm tăng 15,5%; 3 tháng tăng 14,1%; 4 tháng tăng 12,5%); khai khoáng giảm 2,2%.
Thứ tư, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm (theo số liệu báo cáo của Bộ Tài chính, thực hiện vốn đầu tư 5 tháng mới đạt 28,7% kế hoạch). Việc thu hút đầu tư nước ngoài đang gặp khó khăn, thách thức lớn. Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng ký và tăng thêm giảm 30,8% so với cùng kỳ.
Thứ năm, tình hình sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn (5 tháng có trên 5.500 doanh nghiệp giải thể, tăng 18,1% và gần 33.400 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, tăng 3,9%). Vấn đề cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cắt giảm 50% thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư kinh doanh chưa được triển khai triệt để, nhiều bộ ngành chưa quyết liệt.
Về nhiệm vụ thời gian tới, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương, các cấp, các ngành triển khai nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Nghị quyết 01, 19, 35 và các Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ. Tinh thần là phải quyết liệt vào việc, quyết tâm hành động, nói đi đôi với làm, tăng cường kỷ luật kỷ cương; xử lý các vấn đề đặt ra, tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trên mọi mặt;
Tiếp tục bám sát và triển khai các giải pháp đã đề ra trong Nghị quyết 01/NQ-CP, đồng thời lưu tâm tới một số yếu tố như bối cảnh kinh tế thế giới, xung đột thương mại giữa các nước, biện pháp bảo hộ thương mại của các đối tác lớn, diễn biến điều chỉnh lãi suất của Mỹ, xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ tại các nước trên thế giới, diễn biến giá dầu thế giới,…
Trong đó, mục tiêu tăng trưởng có thể đạt được nhưng chúng ta vẫn phải bảo đảm giữ ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Chúng ta không được chủ quan, cần phải nỗ lực quyết tâm cao, cùng với những giải pháp đã đề ra, phấn đấu tăng trưởng kinh tế trên 6,7% nhưng phải bảo đảm kiểm soát lạm phát. Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu điều hành để làm sao lạm phát dưới 4% phải được quán triệt ở mọi cấp, mọi ngành, mọi địa phương. Tinh thần là không tăng giá điện trong năm nay; chỉ điều chỉnh giá dịch vụ giáo dục, y tế nếu điều kiện cho phép, thời điểm phù hợp.
Trong điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định và tăng trưởng tích cực, cần tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, thúc đẩy tăng năng suất lao động, cải cách thể chế, cải cách doanh nghiệp (đặc biệt là doanh nghiệp nhà nước), phát triển doanh nghiệp tư nhân, khởi nghiệp, cơ cấu lại nợ công… tiếp tục phấn đấu để đến năm 2020 có ít nhất một triệu doanh nghiệp như Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII đã đề ra.
Tiếp tục triển khai các giải pháp về giải ngân vốn đầu tư công, tài chính-ngân sách; tín dụng-tiền tệ; nông nghiệp và nông thôn; xây dựng; giao thông vận tải; dịch vụ, du lịch; văn hóa, xã hội, môi trường, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ; cải cách hành chính; quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Chủ động xử lý các vấn đề xã hội bức xúc như đã nêu.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, cũng tại phiên họp, với vai trò Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng, Bộ trưởng đã báo cáo Chính phủ về tình hình thực hiện các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng giao các bộ, cơ quan địa phương và kết quả kiểm tra tháng 5 của Tổ công tác.
Theo đó, năm 2017 và 5 tháng 2018, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, cơ quan, địa phương 28.718 nhiệm vụ. Trong đó, có 17.231 nhiệm vụ đã hoàn thành, 11.0431 nhiệm vụ đang thực hiện trong hạn, 444 nhiệm vụ chưa hoàn thành quá hạn (chiếm 2,5%, tăng 0,1% so với tháng trước).
Về việc thực hiện Chương trình công tác, theo kế hoạch, 6 tháng đầu năm có 174 đề án các bộ, cơ quan phải trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đến 01/6, các Bộ đã trình 91 đề án (đạt 52,3% số đề án phải trình), trong đó 29 đề án đã được ban hành (chiếm 31,86% số đề án đã trình); 45 đề án các bộ, cơ quan đang hoàn thiện; 38 đề án đã quá thời hạn chưa trình theo tiến độ.
Đề nghị các Bộ, cơ quan tích cực thực hiện các nhiệm vụ được giao, đặc biệt quan tâm việc xây dựng và trình các đề án theo chương trình công tác bảo đảm tiến độ và chất lượng.
Nội dung hỏi-đáp tại Họp báo:
PV Đỗ Thơm (Báo điện tử Giáo dục Việt Nam): Được biết ngày 1/6 theo yêu cầu của Phó Thủ tướng phải báo cáo về việc GS.TS Nguyễn Đức Tồn có đạo văn hay không. Xin cho biết đến nay đã có kết quả chưa?
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Vừa qua GS.TS. Nguyễn Đức Tồn có đơn kiến nghị gửi Thủ tướng và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị thẩm tra và kết luận rõ ràng khi ông bị nghi đạo văn. Như chúng ta biết, vấn đề phong hàm Giáo sư, Phó Giáo sư được Thủ tướng chỉ đạo rất quyết liệt và yêu cầu Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai và thực hiện kết luận hết sức nghiêm túc để đánh giá việc phong chức danh đúng người, đúng hàm. Trách nhiệm và kiểm điểm trách nhiệm của Hội đồng Giáo sư cũng như Giáo sư chuyên ngành đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo kiểm tra và thẩm định toàn bộ hồ sơ rất rõ.
Liên quan đến ý kiến của GS.TS Nguyễn Đức Tồn, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã giao Bộ Giáo dục và Đào tạo làm rõ nghi vấn đạo văn mà GS đã nêu. Tại Công văn số 4942 ngày 27/5/2018, đã yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng.
Khi có kết quả kiểm tra, kết quả làm rõ thì yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo thông báo cho GS.TS Nguyễn Đức Tồn biết và công khai trên các phương tiện truyền thông báo chí.
PV Hiếu Công (Zing): Vừa qua có một số vụ đất công bán giá rẻ bị phanh phui và dư luận không đồng tình vì điều đó. Liệu trong thời gian tới những vụ việc đó bị xử lý thế nào?
Vừa qua nhiều khách hàng tố bị quấy rối việc cho vay tiêu dùng. Xin hỏi NHNN có biện pháp nào để quản lý việc cho vay tiêu dùng cũng như quản lý thông tin tài chính, lãi suất vay và nợ xấu như thế nào?
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Vấn đề đất công bán giá rẻ, bán chỉ định thầu hay không đấu thầu, gây thất thoát là vấn đề Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng Trung ương mà đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư rất quan tâm và làm quyết liệt. Với Chính phủ, Thủ tướng và Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình đã chỉ đạo nhiều cuộc giao thanh tra các cơ quan Trung ương yêu cầu tổ chức thanh tra, kiểm tra xác minh làm rõ các vấn đề liên quan đến dư luận khi có thông tin. Tinh thần phải minh bạch, công khai, thu lại cho Nhà nước lợi ích cao nhất. Ngày 20/4 vừa rồi Thủ tướng đã chủ trì Hội nghị toàn quốc liên quan đến chính sách, thủ tục đầu tư xây dựng để thúc đẩy giải ngân, thúc đẩy tăng trưởng tháo gỡ khó khăn.
Trong báo cáo của cơ quan thanh tra cũng nêu rõ trong lĩnh vực này cũng có những thất thoát rất lớn liên quan đến đất công, tài sản công, bán chuyển nhượng với giá rẻ, bán chuyển nhượng theo chỉ định thầu, bán chuyển nhượng theo chỉ thị, đấu giá không công khai, liên quan đến lợi ích nhóm… khiến thất thu cho ngân sách Nhà nước rất lớn.
Tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là yêu cầu thanh tra kiểm tra rà soát thất thoát. Nếu có thì làm rõ để công khai. Từ nay trở đi dứt khoát không còn tình trạng này, dứt khoát phải có đấu giá minh bạch để mọi người được thamgia, người dân được giám sát. Mục tiêu là công khai minh bạch, thu lại để đảm bảo quyền lợi của Nhà nước cao nhất
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng: Hiện nay về việc cho vay tiêu dùng, văn bản hướng dẫn về cho vay tiêu dùng cho các tổ chức tín dụng, công ty tài chính đã được Ngân hàng Nhà nước ban hành. Vừa qua NHNN cũng đã tiếp nhận thông tin về việc một số công ty tài chính có áp dụng hình thức thu hồi nợ thông qua tín dụng hoặc chuyển khoản để thu lợi. NHNN đã làm việc với các công ty tài chính yêu cầu chấm dứt ngay việc này và đề nghị rà soát, khắc phục, chấn chỉnh nhân viên, tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ trong việc cho vay tín dụng. Trong chỉ đạo điều hành, ngày 15/5 vừa qua, NHNN đã ban hành văn bản chấn chỉnh về vấn đề cho vay tiêu dùng, trong đó có yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật; các đơn vị chức năng của Nhà nước tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, giám sát hoạt động tín dụng tiêu dùng. Yêu cầu các tổ chức tín dụng nâng cao công tác cán bộ, tổ chức tập huấn các lớp kỹ năng nghiệp vụ cho nhân viên. Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng sẽ tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan để nắm bắt, xử lý và giải quyết các thông tin khiếu nại, kiến nghị của người dân kịp thời.
PV Thanh Vân (TTXVN): Vừa qua Uỷ ban Kiểm tra Trung ương kết luận sai phạm của Chủ tịch HĐQT BIDV Trần Bắc Hà là rất nghiêm trọng. Uỷ ban Kiểm tra Trung ương cũng chỉ ra trong sai phạm này có trách nhiệm của NHNN. Xin lãnh đạo NHNN nói rõ hơn trách nhiệm của NHNN trong việc này và NHNN sẽ triển khai thực hiện kết luật của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương như thế nào?
Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng: Chúng tôi sẽ thực hiện nghiêm túc chỉ đạo kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và chắc chắn kết luận, chỉ đạo này sẽ giúp BIDV, NHNN cũng như toàn bộ hệ thống ngân hàng tiếp tục rà soát, hoàn thiện chính sách, tổ chức, hoạt động của ngân hàng để làm sao hệ thống ngân hàng hoạt động lành mạnh hơn và góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
PV báo Tuổi trẻ: Khi Thanh tra Chính phủ có kết luận về vụ việc AVG, Bộ TT&TT có văn bản phản bác và cho rằng vụ việc này không gây thất thoát tài sản cho Nhà nước. Tuy nhiên kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương hoàn toàn ngược lại. Xin đại diện Bộ TT&TT cho biết ý kiến về vấn đề này? Trong kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương có cho rằng hành vi đó là vi phạm pháp luật nghiêm trọng, như vậy phía cơ quan công an có trao đổi gì với Bộ TT&TT về các bước tiếp theo?
Thứ trưởng Bộ TT&TT Hoàng Vĩnh Bảo: Về nguyên tắc khi có kết luận thanh tra thì cơ quan, đối tượng thanh tra có quyền có văn bản kiến nghị, giải trình. Giải trình nhiều nhưng trong lúc đó Bộ quan niệm AVG và Mobifone đã có thoả thuận với nhau là AVG sẽ hoàn trả toàn bộ số tiền trước đây Mobifone đã bỏ ra mua các cổ phần chuyển nhượng của AVG, đồng thời có cam kết tính cả lãi theo quy định. Bộ quan điểm như vậy nên cho rằng không thất thoát. Tuy nhiên, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương kết luận như vậy thì Ban Cán sự đảng, lãnh đạo Bộ TT&TT sẽ tuân thủ, thực hiện nghiêm kết luận của Thanh tra Chính phủ và Uỷ ban Kiểm tra Trung ương.
Về câu hỏi thứ hai của phóng viên, đến nay tôi chưa biết có việc đó và phóng viên nên hỏi Bộ Công an sẽ chính xác hơn.
PV Khánh Huyền (VTV24): Mới đây, Bộ Công Thương có ý định xin rút nhà máy thép Việt Trung ra khỏi danh sách 12 đại dự án thua lỗ nghìn tỉ của Bộ. Vậy xin Bộ cho biết các tiêu chí như thế nào thì sẽ được rút ra khỏi danh sách này và tình hình sản xuất, kinh doanh hiện nay của Nhà máy thép Việt Trung như thế nào?
Liên quan đến 21 dự án chậm tiến độ hơn 10 năm tại Phan Thiết của tỉnh Bình Thuận thì hiện nay tình trạng chậm tiến độ đã diễn ra quá lâu khiến cho bộ mặt của tỉnh không được đẹp. Những dự án này đã nằm trong nguy cơ bị thu hồi rất lâu nhưng hiện nay vẫn chưa thu hồi, vậy trong thời gian tới có phương án nào để giải quyết không?
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Hôm nay, Thủ tướng Chính phủ đã đánh giá rất tốt việc điều hành về giá cả trong 5 tháng qua của các cơ quan có liên quan và đặc biệt là của Ban Chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ trực tiếp do Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ làm Trưởng ban. Với mức tăng CPI 0,55% thì đây là mức tăng lớn nhất trong 6 năm qua. Chính vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo là từ nay đến cuối năm chúng ta cố gắng đạt được mức Quốc hội giao cho Chính phủ là tăng CPI dưới 4%. Liên quan đến những mặt hàng thiết yếu có thể ảnh hưởng rất lớn không những đến CPI mà trước hết đến sản xuất của các doanh nghiệp kinh doanh, người làm nghề, người dân, người tiêu dùng… như mặt hàng điện, Thủ tướng Chính phủ cũng có chỉ đạo cố gắng từ nay đến cuối năm không tăng giá điện.
Còn đối với mặt hàng xăng dầu, đây là một trong những mặt hàng hiện nay chúng ta đã điều hành theo cơ chế thị trường và có sự quản lý và điều hành của Nhà nước nên đương nhiên chúng ta mua đắt thì bán đắt, mua rẻ bán rẻ, nhưng rất ưu tiên sử dụng các biện pháp bình ổn, mà vừa qua chúng ta đã làm rất tốt. Cho nên trong 5 tháng vừa qua, mặc dù giá tính trung bình so với 5 tháng của 2017, các mặt hàng giá xăng dầu tăng khoảng 28-38%. Tuy nhiên, do chúng ta sử dụng quỹ bình ổn xăng dầu và chúng ta đã chi để bù vào giá tăng, như vậy là giá tháng 5 vừa qua là mức cao nhất trong 5 tháng, nhưng so với cuối tháng 12/2017 thì giá xăng dầu chỉ tăng có 9,3 %. Còn số chính xác chỉ là 1.697 đồng, chưa đến 1.700 đồng. Đây là cố gắng điều hành rất lớn của liên bộ Công Thương-Tài chính. Và chính vì vậy Thủ tướng cũng đã giao là từ nay đến cuối năm chúng ta phải tập trung dùng quỹ bình ổn và các biện pháp khác để cố gắng tăng mức xăng dầu thấp nhất để chúng ta đảm bảo cho tăng CPI của năm 2018 dưới 4% theo đúng chỉ tiêu mà Quốc hội đã giao.
Liên quan đến câu hỏi về dự án thép Việt Trung, đây là 1 trong 12 dự án tồn đọng của ngành công thương đã giao cho các cấp, các ngành. Cũng đã có ý kiến cao nhất phê duyệt về mặt chủ trương của Bộ Chính trị và giao cho Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ giao Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ trực tiếp chỉ đạo việc xử lý 12 dự án này.
Đối với dự án Việt Trung, đây là dự án với sự điều hành, chỉ đạo trực tiếp và hết sức cụ thể và sự nỗ lực cố gắng của các bộ, ngành, trong đó có Bộ Công Thương và Tập đoàn Thép Việt Nam VNSteel. Kết quả có thể nói là tương đối phấn khởi: Trong năm 2017, đã đạt được lãi 411 tỷ. Và 5 tháng đầu năm của 2018 đã đạt được lãi khoảng gần 500 tỷ. Phóng viên có hỏi là tiêu chí nào thì chúng ta thấy rằng các dự án tồn đọng là dự án thua lỗ rất trầm trọng. Bây giờ chúng ta có một dự án bắt đầu có lãi thì chính các doanh nghiệp cũng mong muốn được ra khỏi các danh sách thua lỗ, mặc dù năm 2017 chỉ lãi được khoảng 411 tỷ và 5 tháng đầu năm lãi được khoảng 500 tỷ. Nhưng quan trọng nhất, nếu ra khỏi được danh sách các dự án thua lỗ thì ít nhất các bạn hàng cũng nhìn nhận như là một doanh nghiệp bình thường. Thứ hai là các ngân hàng cũng nhìn nhận như một doanh nghiệp lành mạnh, bình thường và có thể tiếp cận tốt hơn với nguồn vốn bình đẳng, giống như các doanh nghiệp bình thường khác. Chúng tôi nghĩ rằng đây là một mong muốn hết sức chính đáng của các doanh nghiệp. Về mặt chủ trương, chúng tôi ủng hộ và sẽ có đề xuất với đồng chí Trưởng ban về xử lý các dự án tồn đọng của ngành công thương.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Lê Quang Mạnh: Liên quan đến 21 dự án chậm tiến độ tại Phan Thiết, Bình Thuận, về mặt cơ sở pháp lý, Luật Đầu tư quy định đối với các dự án không triển khai theo thời gian quy định thì hoàn toàn có cơ sở pháp lý để UBND tỉnh Bình Thuận có thể thu hồi các dự án này. Tuy nhiên, nếu cụ thể là liên quan đến các dự án khai thác titan tại Bình Thuận mà hiện nay do khó khăn về thị trường titan (giá không tốt) nên triển khai các dự án không theo đúng được kỳ vọng của các nhà đầu tư. Vừa rồi UBND tỉnh Bình Thuận cũng có đề xuất lên Thủ tướng Chính phủ xem xét có phương án tổng thể xử lý các dự án này. Hiện nay Thủ tướng đã quyết liệt giao cho Bộ TN&MT và Bộ Công Thương rà soát lại, có một phương án phù hợp với bối cảnh chúng ta hiện nay để phát triển du lịch trong thời gian ngắn hạn hoặc trung hạn. Trước mắt các mỏ titan sẽ được chôn lấp lại để đảm bảo cảnh quan môi trường cũng như trong tương lai dài hạn chúng ta có một thị trường tốt hơn. Nguồn khoáng sản ở đây rất lớn, có thể gọi là tài nguyên chúng ta để dành cho tương lai. Sơ bộ cung cấp thông tin như vậy.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Tỉnh Bình Thuận cũng đã có báo cáo với Thủ tướng Chính phủ. Trước hết có vấn đề là trước kia theo quy hoạch mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt. Như vậy một số các doanh nghiệp đã được các cơ quan, ví dụ như Bộ TN&MT, Bộ Công Thương, rồi UBND của tỉnh Bình Thuận giao theo đúng thẩm quyền đầu tư vào các dự án khai thác titan; có những doanh nghiệp đã đầu tư hơn chục năm nay. Tuy nhiên, vừa qua giá titan ở mức thấp, không được như kỳ vọng của các doanh nghiệp đầu tư nên một số doanh nghiệp chưa đi sâu vào khai thác. Việc đó cũng liên quan đến một số doanh nghiệp muốn tăng cường đầu tư vào các công nghệ cao để có thể chế biến titan chứ không phải chỉ xuất khẩu titan dạng sỉ sang các nước.
Vừa qua, tỉnh Bình Thuận cũng đã có đề xuất là trong lúc các doanh nghiệp titan chưa khai thác thì đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ liên quan cho phép tỉnh Bình Thuận đưa phần khai thác đó vào dự trữ quốc gia về tài nguyên, ở đây trực tiếp là quặng titan, để có thể sử dụng trước mắt vào một số mục đích khác, ví dụ như là năng lượng tái tạo, điện mặt trời, điện gió và các dự án khác.
Về việc này, Bộ Công Thương và Bộ TN&MT cũng đã có ý kiến. Về phía Bộ Công Thương, chúng tôi ủng hộ việc những dự án nào chưa được cấp cho các doanh nghiệp thì có thể đưa vào dự trữ quốc gia và sau đó có thể sử dụng những diện tích đó để phục vụ những mục đích như tôi vừa nói, có thể về năng lượng tái tạo, có thể về du lịch, trong một thời hạn nhất định, thậm chí đến 30-50 năm.
Còn những diện tích đã cấp cho các doanh nghiệp thì trước hết chúng ta phải ưu tiên cho những doanh nghiệp mong muốn được chuyển đổi mục đích đầu tư, ví dụ như sang làm năng lượng tái tạo, điện mặt trời, điện gió hoặc là du lịch. Trong trường hợp họ không có nhu cầu đầu tư vào mục đích khác thì những doanh nghiệp có nhu cầu phải trực tiếp đàm phán và phải có những bồi hoàn thỏa đáng với những doanh nghiệp đã được cấp phép đầu tư, đặc biệt là họ đã phải bỏ những kinh phí, chi phí, kể cả cơ hội đầu tư trong suốt một thời gian dài, thậm chí hơn một chục năm, để tránh việc khiếu kiện kéo dài, khiếu kiện đông người, đối với việc không đảm bảo lợi ích cho những doanh nghiệp đã đầu tư trước đó.
PV Văn Kiên (báo Tiền phong): Vừa qua dư luận rất băn khoăn về câu chuyện dự án Sào Khê ở Ninh Bình tăng 36 lần tổng vốn đầu tư. Trên diễn đàn Quốc hội nhiều đại biểu cũng đề nghị thanh tra dự án để rõ ràng, công khai, minh bạch. Xin hỏi đại diện lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhìn nhận như thế nào về việc tăng 36 lần như thế? Bộ có dự kiến thanh tra để minh bạch hay không?
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lê Quang Mạnh: Dự án này trong thời gian vừa qua cũng đã được diễn đàn Quốc hội nêu cũng như đại diện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình đã trả lời rất nhiều cuộc phỏng vấn thông tin liên quan đến nội dung tăng tổng vốn đầu tư của dự án lên 36 lần.
Chúng ta đều biết quá trình triển khai các dự án đầu tư, đặc biệt là những dự án kéo dài thời gian thực hiện thì cũng bị tăng tổng vốn đầu tư do nhiều nguyên nhân. Đối với dự án này, nguyên nhân là do thay đổi về mục tiêu, nhiệm vụ cũng như quy mô của dự án. Quá trình thực hiện kéo dài rất lâu và trong quá trình triển khai thực hiện cũng đã có rất nhiều đoàn thanh tra kiểm tra như thanh tra Bộ Tài chính (2005), Thanh tra Chính phủ (2012), Kiểm toán Nhà nước (2017).
Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao là cơ quan đầu mối, chúng tôi đã yêu cầu lãnh đạo tỉnh Ninh Bình có báo cáo chi tiết về quá trình triển khai dự án này cũng như quá trình thực hiện. Trên cơ sở báo cáo chi tiết đó, chúng tôi xem xét có cần thiết phải thanh tra, kiểm tra một cách cụ thể, chi tiết hay không để có kiến nghị phù hợp.
PV báo Gia đình và Xã hội: Vừa qua, các phi công hãng hàng không Vietnam Airlines lại có đơn kiến nghị giải quyết những vấn đề đã tồn tại từ rất lâu rồi. Điều đó cho thấy việc giải quyết của Bộ Giao thông vận tải vẫn chưa triệt để. Tôi xin hỏi Chính phủ có chỉ đạo như thế nào để giải quyết vụ việc này. Phía các phi công cho biết họ sẽ khởi kiện 2 thông tư của Bộ Giao thông vận tải là Thông tư 41/2015 và Thông tư 21/2017. Vậy đại diện Bộ Giao thông vận tải trả lời vấn đề này như thế nào?
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Nhật: Về hai thông tư số 41/2015 ngày 12/8/2015 và Thông tư 21/2017 thay thế Thông tư 41 sau này, hai thông tư này điều chỉnh việc sử dụng người lao động trong lĩnh vực hàng không. Thực chất, lĩnh vực hàng không có nhiều điểm rất đặc biệt, tiêu chí an toàn an ninh hàng không phải tuân thủ theo các tiêu chuẩn đặc biệt khắt khe. Đào tạo các nhân viên ngành hàng không, đặc biệt là các phi công, rất mất thời gian, quy trình quy định khác nhau.
Tại Khoản 1, Điều 70 của Luật Hàng không dân dụng 2006 đã giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định về chế độ lao động đặc thù đối với nhân viên hàng không. Căn cứ quy định này, ngày 12/8/2015, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã ban hành Thông tư số 41/2015/TT-BGTVT (được thay thế bởi Thông tư số 21/2017/TT-BGTVT) để tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý, sử dụng nhân viên hàng không bậc cao, tạo điều kiện cho việc sử dụng nguồn nhân lực một cách hài hòa, không tạo nên những đột biến trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động, ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động khai thác cảng hàng không, sân bay.
Theo quy định của Thông tư thì nhân viên hàng không trình độ cao khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động phải báo trước cho người sử dụng lao động 120 ngày. Theo quy định tại Điều 37 Bộ luật Lao động, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nhưng phải báo trước cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 45 ngày.
Như vậy, Điều 37 của Bộ luật Lao động chỉ quy định mức giới hạn tối thiểu mà không quy định mức tối đa. Mặt khác, tại Khoản 2, Điều 3, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam quy định: “Trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật này với luật khác về cùng một nội dung liên quan đến hoạt động hàng không dân dụng thì áp dụng quy định của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam”, vậy quy định trong Luật này được ưu tiên.
PV Chí Hiếu (báo Thanh niên): Sau những thương vụ thoái vốn rất thành công cuối năm ngoái và đầu năm nay, điển hình là Vinamilk thì cảm giác như trong quý II vừa rồi, công tác thoái vốn và cổ phần hóa gần như dừng lại khi không có một thương vụ nào được thực hiện. Một minh chứng rõ nhất là vụ Habeco. Bộ trưởng Chủ nhiệm đã tuyên bố là Chính phủ không đi bán bia bán sữa và đã nhiều lần gia hạn vụ việc của Habeco, đến nay công tác thoái vốn ở Habeco dường như vẫn chưa có một tiến triển nào. Vậy xin Bộ trưởng Chủ nhiệm và Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết nguyên nhân vì sao và có phải tiến trình thoái vốn đang chững lại do những quan điểm khác, ví dụ như là sợ mất thương hiệu hay bán với giá nào hay không?
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Trước hết tôi nghĩ rằng đối với tổng thể chung của việc thoái vốn, Bộ Công Thương sẽ có đánh giá của mình. Tôi sẽ nói rõ hơn về việc thoái vốn của công ty Habeco. Chúng ta có thể thấy rằng, chủ trương thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp có vốn của nhà nước là chủ trương nhất quán và thường xuyên từ Thủ tướng cho đến các lãnh đạo của Chính phủ, trực tiếp nhất là Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo việc thoái vốn, và rất là tích cực. Hiện nay, cũng có một số lý do, nguyên nhân dẫn đến việc thoái vốn không được theo kế hoạch và không được như kỳ vọng.
Thứ nhất là rất nhiều chính sách hiện nay của chúng ta chưa đồng bộ, cho nên khi thực hiện việc thoái vốn, còn có những vướng mắc nhất định. Thứ hai đó là quan điểm của các cơ quan về một vấn đề nhiều khi cũng còn có những khác nhau. Thứ ba, cũng là ý kiến chủ quan của tôi thôi, có thể một số cơ quan, kể cả bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt trong việc cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp theo đúng chỉ đạo, đặc biệt là của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Gần đây, trong tất cả các cuộc họp thường kỳ của Chính phủ cũng như các văn bản giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ thường xuyên giao và yêu cầu các bộ, ngành phải thực hiện đúng tiến độ mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt. Liên quan đến Bộ Công Thương, chúng tôi cũng đang thực hiện theo đúng chỉ đạo cũng như lộ trình. Còn những doanh nghiệp nào có khó khăn, nhất là doanh nghiệp đang ở trong 12 dự án tồn đọng, thì cách đây 2 hôm chúng tôi đã phải báo cáo trực tiếp với Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về những vướng mắc. Còn liên quan đến Công ty Rượu Bia Nước giải khát Hà Nội (Habeco), điểm vướng mắc lớn nhất hiện nay là hợp đồng đã ký kết với Carlsberg. Khi chúng ta thực hiện thoái vốn thì đầu tiên phải ưu tiên cam kết giữa hai doanh nghiệp Habeco và Carlsberg, phải ưu tiên họ trước trong việc mua cổ phần của Nhà nước. Đây là vấn đề mà Bộ Công Thương đã phải lập ra một tổ công tác, trực tiếp do một lãnh đạo của Bộ phụ trách với sự tham dự của nhiều đơn vị của Bộ Công Thương. Chúng tôi cũng đã thực hiện và thường xuyên báo cáo cập nhật vấn đề này với Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng trực tiếp phụ trách vấn đề thoái vốn và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Chúng tôi cũng hy vọng trong thời gian sớm nhất đối với doanh nghiệp này cũng như các doanh nghiệp khác mà ngành công thương đang phải thực hiện, sẽ thực hiện theo chỉ đạo và lộ trình thoái vốn cũng như cổ phần hóa mà Thủ tướng Chính phủ cũng như Ban Chỉ đạo đã giao cho chúng tôi.
