Tăng trưởng kinh tế sẽ duy trì ở mức cao

Ông Nguyễn Đức Thành cho biết, năm 2017 chứng kiến sự “bứt phá” của kinh tế thế giới với mức tăng trưởng cao nhất từ đầu thập kỷ tới nay. Phần lớn các nền kinh tế chủ chốt đều ghi nhận mức tăng trưởng cao như: Mỹ, các quốc gia châu Âu, Nhật Bản, Canada; các nền kinh tế kinh tế đang phát triển như Trung Quốc, Brazil; cùng sự phục hồi nhanh hơn dự kiến của Nga.

Cùng với xu hướng tăng trưởng của kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam đã trải qua năm 2017 với mức phục hồi khá tốt. Theo đó, tăng trưởng kinh tế cả năm đạt 6,81%, vượt qua chỉ tiêu 6,7% do Quốc hội đề ra. Đây được xem là mức tăng cao nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008.

Theo ông Thành, mức tăng trưởng kinh tế trên có được chủ yếu nhờ vào sự phát triển của công nghiệp và xây dựng, đặc biệt là ngành công nghiệp chế biến chế tạo. Ngoài ra, các lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp và dịch vụ cũng cho thấy tín hiệu phục hồi tích cực hơn so với năm 2016.

Với những tín hiệu tích cực trên, Viện trưởng VEPR kỳ vọng năm 2018 tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục duy trì mức cao với hai kịch bản.

Trong kịch bản thứ nhất, dự báo tăng trưởng của nền kinh tế đạt 6,83%, vượt mục tiêu của Quốc hội. Đây là kịch bản có nhiều khả năng xảy ra, nhờ quán tính tăng trưởng của năm trước, đi liền với những nỗ lực cải thiện năng suất của Chính phủ trong các quý còn lại của năm.

Với kịch bản thứ hai, với các điều kiện thận trọng hơn của kinh tế thế giới và nội địa, dự báo mức tăng trưởng 6,49%, đạt xấp xỉ mục tiêu của Quốc hội.

Lạm phát cả năm 2018 sẽ không còn thấp như năm 2017. Trong kịch bản đầu tiên, lạm phát cả năm ở mức 4,21%, hơi cao hơn mục tiêu 4% của Quốc hội.

“Nguy cơ lạm phát vượt mức 4% là hoàn toàn có thể, khi mà các đợt điều chỉnh giá các dịch vụ công cũng như điều chỉnh tăng giá xăng dầu sẽ gây áp lực tăng lạm phát rất lớn. Chính vì vậy, để kiềm chế lạm phát, các cơ quan điều hành sẽ cần phải theo sát diễn biến giá cả trong nửa sau của năm”, ông Thành chia sẻ.

Trong kịch bản thứ hai, với hoạt động kinh tế chậm hơn dự kiện, lạm phát chỉ đạt mức 3,86%.

Còn nhiều thách thức đối với nền kinh tế

Theo ông Nguyễn Đức Thành, mặc dù kinh tế vĩ mô ổn định, cùng với những cải cách thể chế nhằm cải thiện môi trường đầu tư được Chính phủ quyết tâm theo đuổi được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, hỗ trợ tích cực hơn cho hoạt động kinh doanh trong năm 2018, tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề nội tại cố hữu đang là lực cản đối với nền kinh tế.

Thứ nhất, động lực tăng trưởng kinh tế vẫn chưa đến từ việc tăng năng suất lao động. Năng suất lao động của Việt Nam còn ở mức thấp so với các nước trong khu vực, chỉ bằng khoảng 1/14 so với Singapore, 1/6 so với Malaysia và 1/3 so với Thái Lan theo tính toán từ Tổng cục thống kê. Vì vậy, nếu không có những biện pháp tổng thể giúp nâng cao năng suất lao động trong tương lai gần, trong bối cảnh cơ cấu dân số vàng sắp đi qua, Việt Nam sẽ khó có thể duy trì được đà tăng trưởng như hiện nay.

Bên cạnh đó, lợi thế về lao động giá rẻ sẽ ngày càng mất đi do tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trong bối cảnh tài nguyên ngày càng cạn kiệt, sản xuất của ngành công nghiệp khai khoáng tiếp tục suy giảm, công nghiệp chế tạo chưa tạo ra được những đột phá mới, nông nghiệp vẫn đứng trước nhiều rủi ro lớn do tác động của thiên tai và biến đổi khí hậu, áp lực tăng trưởng cho năm 2018 thực sự là một thách thức lớn.

Thứ hai, thâm hụt ngân sách và nợ công tăng cao vẫn tiếp tục là vấn đề nghiêm trọng cản trở nền kinh tế. Trong khi nguồn vốn chi đầu tư công vẫn còn hạn chế, chi thường xuyên vẫn ở mức cao tạo gánh nặng cho Ngân sách Nhà nước.

Thứ ba, việc phụ thuộc nhiều vào nền kinh tế thế giới và khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài cũng tạo ra nhiều bất trắc tiềm ẩn cho nền kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế thế giới năm 2018 có thể đối mặt với nhiều rủi ro bất định lớn, liên quan đến địa chính trị và xu hướng bảo hộ thương mại của một số nước lớn, cũng như sự thay đổi ngày càng nhanh của khoa học công nghệ trên thế giới.

Ngoài ra, về phản ứng chính sách trong quá trình hội nhập, Việt Nam cần tuân thủ luật chơi khi tham gia vào các hiệp định thương mại, tránh đưa ra những chính sách vội vã, mang tính phản ứng, có thể mang đến những tác động tiêu cực đối với hợp tác thương mại dài hạn.

Nguồn VnMedia-TT