Tăng trưởng kinh tế thế giới có những dấu hiệu khả quan
– Theo nhiều tổ chức quốc tế, đến thời điểm giữa tháng 9, khi các nền kinh tế tái khởi động sau phong tỏa do dịch Covid-19, dự báo về tăng trưởng kinh tế thế giới đã có những dấu hiệu khả quan hơn.
Nhiều tổ chức điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng toàn thế giới
Theo báo cáo đánh giá kinh tế thế giới vừa được phát hành của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), sản lượng toàn cầu sụt giảm trong nửa đầu năm 2020 do đại dịch Covid-19, với mức giảm hơn 20% ở một số nền kinh tế phát triển và thị trường mới nổi. Nếu không có những hỗ trợ chính sách nhanh chóng và hiệu quả ở hầu hết các nước, GDP về cơ bản sẽ giảm mạnh.
Số liệu của OECD cho thấy, sản lượng toàn cầu trong quý II/2020 thấp hơn 10% so với cuối năm 2019. Mức độ và thời gian ảnh hưởng của dịch bệnh khác nhau ở các nền kinh tế lớn, nhưng tất cả đều chứng kiến sự suy giảm mạnh ở hầu hết mọi hoạt động kinh tế khi áp dụng các biện pháp ngăn chặn dịch bệnh nghiêm ngặt chưa từng có.
Triển vọng kinh tế toàn cầu sẽ phụ thuộc chủ yếu các giả định về diễn biến của dịch bệnh Covid-19 và các phản ứng chính sách của các quốc gia trong ngắn và trung hạn.
Tuy nhiên, đến thời điểm giữa tháng 9, khi các nền kinh tế tái khởi động sau phong tỏa do dịch Covid-19, dự báo về tăng trưởng kinh tế thế giới có những dấu hiệu khả quan hơn. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho rằng kinh tế toàn cầu có xu hướng phục hồi sau khi nới lỏng các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt và các doanh nghiệp mở cửa trở lại. Theo đó, tổ chức này dự báo GDP thế giới giảm 4,5% năm 2020, điều chỉnh tăng 1,5 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra vào tháng 6 năm 2020.
Một số tổ chức khác như Tổ chức xếp hạng tín dụng quốc tế Fitch Ratings, tổ chức Oxford Economics và Ngân hàng Scotiabank đều điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng toàn thế giới trong năm 2020 so với các dự báo trước đây.
Theo đó, Tổ chức xếp hạng tín dụng quốc tế Fitch Ratings đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP thế giới năm 2020 ở mức -4,4%, tăng 0,2 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra hồi tháng 6. Tăng trưởng của Hoa Kỳ và Trung Quốc năm 2020 bù đắp cho suy giảm sâu hơn dự kiến ở Khu vực đồng Euro, Anh Quốc và Ấn Độ. Với giả định rằng các nền kinh tế phát triển sẽ không phải áp dụng thêm các biện pháp phong tỏa cấp quốc gia, Fitch Ratings cho rằng phải đến quý IV năm 2021, Hoa Kỳ mới đạt được mức tăng trưởng như trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, còn Khu vực đồng Euro sẽ mất thời gian lâu hơn, đến quý IV năm 2022. Trong một kịch bản bất lợi hơn với giả định sẽ áp dụng những đợt phong tỏa mới trong mùa đông năm nay, GDP toàn cầu sẽ tiếp tục giảm sâu trở lại mặc dù cú sốc có thể sẽ ít nghiêm trọng như trong quý II năm 2020.
Theo Ngân hàng Scotiabank, so với dự báo tại thời điểm đầu năm nay, lúc dịch Covid-19 đang ở cao điểm, triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2020 đã tươi sáng hơn. Tăng trưởng GDP của thế giới năm 2020 được dự báo ở mức -3,9%. Các chỉ tiêu như chi tiêu hộ gia đình và hoạt động kinh doanh tiếp tục cho thấy sự phục hồi nhanh chóng và đáng kể hơn so với dự báo trước đó. Nhờ cam kết dài hạn của các ngân hàng trung ương nhằm giữ lãi suất chính sách ở mức thấp, thị trường chứng khoán đã cho thấy khả năng phục hồi, dù chỉ tăng ở một số ngành, lĩnh vực. Tuy đã có chuyển biến tích cực, song thiệt hại kinh tế được thể hiện rõ ràng nhất ở thị trường lao động, với tỷ lệ thất nghiệp tiếp tục ghi nhận mức cao hơn nhiều so với trước đại dịch Covid-19.
Tổ chức Oxford Economics nhận định phục hồi kinh tế sau đợt phong tỏa đầu tiên đã diễn ra tương đối mạnh mẽ, thể hiện mức tăng GDP cao trong quý III. Mặc dù vậy, mức tăng GDP trong quý này vẫn sẽ thấp hơn 4% so với quý IV/2019. Với việc các ngân hàng thắt chặt các tiêu chuẩn tín dụng và một số công ty bắt đầu hoàn trả các khoản vay trong thời gian phong tỏa dẫn đến phục hồi nhẹ trong đầu tư, Oxford Economics dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2020 đạt -4,4% trước khi tăng lên mức 5,4% trong năm 2021.
Thương mại toàn cầu mặc dù yếu nhưng đang cải thiện
Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng, đáy của tăng trưởng thương mại toàn cầu rơi vào tháng 4 năm 2020 khi giảm 16,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ước tính trong quý II thương mại hàng hóa toàn cầu giảm 18,5% so với cùng kỳ năm trước khi nhiều chính phủ áp dụng hạn chế thương mại để đối phó với sự bùng phát ban đầu của dịch Covid-19. Tuy nhiên, hiện tại nhiều quốc gia đang đưa ra những chính sách tạo thuận lợi cho thương mại, với việc bãi bỏ nhiều hạn chế đã từng áp dụng trước đây.
Đặc biệt, chỉ số Thước đo thương mại dịch vụ cho thấy trong bối cảnh suy giảm chung, đã có những dấu hiệu phục hồi trong các ngành dịch vụ chính. Mặc dù chỉ số Thước đo thương mại dịch vụ công bố ngày 17/9/2020 chỉ ở mức 95,6 (vẫn thấp hơn so với giá trị cơ sở 100), tuy nhiên các chỉ số thành phần đã cho thấy đà phục hồi dần của thương mại dịch vụ.